Xạ trị và các tác dụng phụ của xạ trị là gì?

Xạ trị là phương pháp điều trị ung thư phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, trong quá trình điều trị xạ, thường xảy ra tác dụng phụ không mong muốn. Dưới đây là các tác dụng phụ của xạ trị và biện pháp khắc phục đến từ dược sĩ Thế Giới Fucoidan.

Xạ trị là gì?

Xạ trị (trị liệu bằng bức xạ) là một phương pháp điều trị ung thư sử dụng các tia X hoặc các hạt mang điện tích để tiêu diệt hoặc làm chậm sự phát triển của các tế bào ung thư. Xạ trị hoạt động bằng cách làm hỏng DNA trong các tế bào ung thư, ngăn chặn chúng phát triển và phân chia. Nó cũng có thể giết chết các tế bào ung thư.

Tại sao xạ trị lại gây tác dụng phụ

Mặc dù là phương pháp chữa trị được sử dụng để loại bỏ tế bào ung thư nhưng trị liệu bằng bức xạ cũng có thể gây tổn thương cho các tế bào và mô khỏe mạnh xung quanh khu vực chiếu tia xạ. Hiện nay, các nhà nghiên cứu đã và đang cải tiến phương pháp xạ để làm nó trở nên chính xác hơn và giảm thiểu tác dụng phụ.

Một số người trị liệu bằng bức xạ ít hoặc thậm chí không có tác dụng phụ nào. Tuy nhiên, cũng có những người phải đối mặt với nhiều tác dụng phụ. Tác dụng phụ thường xuất hiện trong tuần thứ hai hoặc thứ ba của quá trình điều trị và có thể kéo dài trong vài tuần sau khi kết thúc liệu trình.

Xem thêm: So sánh xạ trị và hóa trị trong điều trị ung thư: Cái nào nặng hơn?

Các tác dụng phụ của xạ trị là gì?

Tác dụng phụ thường gặp

Các tác dụng phụ thường gặp của xạ trị ung thư bao gồm:

• Mệt mỏi và căng thẳng: Trị liệu bằng bức xạ có thể gây ra mệt mỏi và căng thẳng, đặc biệt là khi người bệnh phải thực hiện các phiên xạ liên tục trong thời gian dài.

• Da khô và đỏ, hoặc nổi mụn: Các tia xạ có thể làm khô da và gây kích ứng, làm cho da trở nên đỏ, hoặc nổi mụn.
• Hậu quả dài hạn: Một số tác dụng phụ sau khi chiếu tia xạ sẽ không xuất hiện ngay lập tức mà chỉ xuất hiện sau khi kết thúc điều trị một thời gian. Ví dụ ung thư thứ phát có thể xuất hiện sau khi kết thúc đợt xạ.

Tác dụng phụ đặc hiệu

Khi tiến hành điều trị bằng xạ, các tác dụng phụ của quá trình xạ thường phụ thuộc vào loại xạ trị và vị trí mà nó được áp dụng.

• Đầu và cổ: Khô miệng, loét miệng và nướu, khó nuốt, cứng hàm, buồn nôn, rụng tóc, sưng bạch huyết, sâu răng là các tác dụng phụ có thể xảy ra khi xạ trị được hướng vào đầu hoặc cổ.

• Ngực: Khó nuốt, khó thở, đau vú, cứng vai, hoặc cảm giác căng tròn ngực (khi liên quan đến viêm phổi do tia xạ) có thể xuất hiện từ vài tuần đến vài tháng sau khi xạ.
• Dạ dày và bụng: Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy là những tác dụng phụ thường gặp ở vùng dạ dày hoặc bụng.

• Vùng chậu: Tiêu chảy, chảy máu trực tràng, tiểu không kiểm soát, kích thích bàng quang là các tác dụng phụ mà trị liệu bức xạ vùng chậu có thể gây ra.
• Cơ quan sinh dục: Nam giới có thể gặp vấn đề tình dục như rối loạn cương, giảm lượng và hoạt động của tinh trùng, ảnh hưởng đến khả năng sinh con. Đối với phụ nữ, thay đổi kinh nguyệt, triệu chứng mãn kinh, và vô sinh có thể xảy ra do tia xạ ảnh hưởng đến buồng trứng.

Xem thêm: Ung thư tuyến giáp là bệnh gì? Ung thư tuyến giáp có di truyền không?

Biện pháp khắc phục tác dụng phụ của xạ trị

Dưới đây là một số cách giúp giảm nhẹ tác dụng phụ của trị liệu bằng bức xạ:

Hợp tác với đội ngũ y tế

• Theo dõi sức khỏe: Theo dõi và báo cáo bất kỳ tác dụng phụ nào xuất hiện.
• Thảo luận với bác sĩ: Thảo luận với bác sĩ và đội ngũ y tế về các triệu chứng người bệnh trải qua. Họ có thể điều chỉnh liều lượng hoặc phương pháp điều trị nếu cần thiết.

Chăm sóc bản thân

• Dinh dưỡng cân đối: Ăn uống cân đối và duy trì trọng lượng lành mạnh để tăng cường sức đề kháng của cơ thể.

• Luyện tập thể dục nhẹ: Thực hành yoga, đi bộ ngoại ô hoặc các hoạt động nhẹ để giảm căng thẳng và cải thiện tinh thần.

Quản lý căng thẳng và tâm trạng

• Yoga và thiền định: Các phương pháp này giúp giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe tinh thần.
• Tìm kiếm hỗ trợ tinh thần: Hỗ trợ từ gia đình, bạn bè hoặc các nhóm hỗ trợ có thể giúp giảm bớt căng thẳng và tâm trạng tiêu cực.

Chăm sóc da

• Chăm sóc da: Chăm sóc da thường xuyên bằng các loại kem dưỡng da dịu nhẹ để giảm tác dụng phụ như kích ứng, khô da, hoặc đỏ và đau.

Chăm sóc cá nhân

• Chăm sóc răng miệng: Rửa miệng và chải răng thường xuyên để giảm nguy cơ viêm nhiễm nướu và sưng miệng.
• Chăm sóc tóc: Điều trị tóc một cách nhẹ nhàng để tránh tác dụng phụ như rụng tóc.

Sử dụng phương pháp giảm đau tự nhiên

• Mát-xa và vật lý trị liệu: Các phương pháp này có thể giúp giảm đau và cải thiện linh hoạt của cơ thể.

• Thực hành kỹ thuật giảm căng thẳng: Các phương pháp như thực hành thiền định, thảo luận và tai chi có thể giúp giảm căng thẳng và đau.

Chú ý đến dinh dưỡng

• Hỏi ý kiến chuyên gia dinh dưỡng: Một chế độ ăn cân đối và phù hợp có thể giúp tăng cường sức khỏe và giảm tác dụng phụ.

Tránh các chất kích thích

• Rượu và thuốc lá: Tránh hoặc giảm thiểu sử dụng rượu và thuốc lá, vì chúng có thể làm tăng tác dụng phụ sau quá trình xạ.

Trên đây là một số thông tin về phương pháp xạ và các tác dụng phụ của xạ trị. Việc nắm rõ các tác dụng phụ giúp người bệnh yên tâm hơn trong quá trình điều và người nhà sẽ có những phương án giúp đỡ kịp thời. Mọi thắc mắc về bệnh học, dinh dưỡng, Fucoidan, mời cô bác anh chị liên hệ tổng đài miễn cước 1800 6527 để được hỗ trợ nhanh nhất!